Dla dziecka każda zabawa jest sposobem na rozwój. Rodzice wręczają maluchom piłki, klocki, maskotki, nierzadko nie wiedząc nawet, że w ten sposób wspierają integrację sensoryczną. Co to takiego? Czy dzieci miewają zaburzenia integracji sensorycznej? Jak pomóc dziecku w przypadku zaburzeń? Postaramy się odpowiedzieć na te pytania.
Co to jest integracja sensoryczna?
Integracja sensoryczna jest złożonym procesem, który zachodzi w ludzkim mózgu. Mózg odbiera różne bodźce pochodzące od narządów zmysłu, następnie przetwarza je w reakcję na dane bodźce. Prawidłowa integracja sensoryczna powoduje, że dziecko uczy się pisać, czytać, mówić, a także coraz dojrzalej reaguje na różne sytuacje środowiskowe.
Objawy zaburzeń integracji sensorycznej
O zaburzeniach integracji sensorycznej mówimy wtedy, kiedy maluch nieprawidłowo reaguje na to, co widzi, słyszy, czego dotyka. Wiele dzieci jest nadwrażliwych albo podwrażliwych, ma zaburzenia równowagi albo jest nadmiernie ruchliwa. Do objawów zaburzonej integracji sensorycznej możemy zaliczyć także problemy w orientacji w przestrzeni, niezgrabność ruchową, zaburzenia koordynacji, lęki związane ze zmianą ułożenia ciała. Mogą pojawić się też zaburzenia w okazywaniu uczuć, trudności z koncentracją, mówieniem. Objawem zaburzeń jest także dysleksja, dysgrafia, dysortografia, dyskalkulia. Niektóre zaburzenia widoczne są już u niemowląt, zwłaszcza tych drażliwych, płaczliwych, niecierpliwych, wymagających ciągłego noszenia, kołysania, przesadnie reagującymi na dźwięki czy dotyk.
Przyczyny zaburzeń integracji sensorycznej
To, czy dziecko będzie miało zaburzenia integracji sensorycznej, czy nie, zależy od wielu czynników. Na pewno poziom ryzyka wzrasta, kiedy ciężarna pali papierosy, spożywa alkohol albo niektóre leki czy narkotyki. Ryzyko pojawia się także w przypadku ciąży zagrożonej, kiedy przyszła mama zmuszona jest do długiego leżenia. Zbyt wczesny poród, cesarskie cięcie i różne anomalie związane z ciążą i porodem także mogą mieć negatywny wpływ na odbiór bodźców przez dziecko. Zaburzenia integracji sensorycznej mogą mieć także źródło w uszkodzeniu narządów słuchu albo wzroku.
Terapia integracji sensorycznej
Jeśli dziecko ma objawy zaburzeń integracji sensorycznej, warto zgłosić się najpierw do pediatry, który skieruje do właściwych specjalistów. Ten zaś powinien polecić certyfikowanego terapeutę integracji sensorycznej. Podczas terapii dziecko przede wszystkim się bawi: odpoczywa na huśtawce lub w hamaku, przetacza się, kołysze, jeździ na deskorolce. Wszystkie takie zabawy mają za zadanie zintegrować bodźce zmysłowe i wzbogacić dziecko w nowe doświadczenia ważne dla ośrodkowego układu nerwowego. Beztroska, przyjemna zabawa usprawnia pracę układu nerwowego, zmysły dziecka są stymulowane, poprawia się motoryka mała i duża oraz zwiększa koordynacja wzrokowo-ruchowa. Terapia powinna być dopasowana do potrzeb indywidualnych malucha.
Zabawki sensoryczne
Pomocne terapeutom, ale i rodzicom, którzy także w domu mogą stymulować swoje dziecko, są zabawki sensoryczne. Zabawki sensoryczne to przede wszystkim kolorowe, wykonane z bezpiecznych materiałów kostki, dyski, półkule, jeżyki, wszelkie krążki, piłki z kolcami, prążkami czy wgłębieniami. Zabawki sensoryczne poprawiają krążenie ciała, masują tkanki, pobudzają receptory czucia. Kolory, faktury oraz kształty mają niebagatelny wpływ na zmysł dotyku i wzroku dziecka. Zostały stworzone przy współpracy z fizjoterapeutami. Z zabawek sensorycznych można skorzystać podczas zajęć rehabilitacyjnych z terapeutą, ale także w domu i w przypadku dzieci, które nie mają żadnych objawów zaburzeń. Są one odpowiednie i bezpieczne już dla niemowląt, a zestaw zabawek sensorycznych to także uniwersalny prezent dla malca.