Kiedy bliska nam osoba przestaje być sobą, świat całej rodziny, przyjaciół, najbliższych także się zmienia. Opieka nad osobą z demencją wymaga zaangażowania, poświęcenia i wprowadzenia wielu zmian w domu, do sposobu komunikowania się i przeorganizowania codzienności. Podpowiemy, jak poradzić sobie z opieką nad osobą starszą z objawami demencji.
Czym jest demencja?
Demencja to cała grupa objawów, które wiążą się z utratą pamięci, zaburzeniami mowy i myślenia. Tej niewyleczalnej chorobie towarzyszą zmiany nastroju i zachowania u osób starszych. Czasami są to zmiany niewielkie, ale w wielu przypadkach wymagają skupienia się na opiece nad osobą starszą. Demencja nie jest normalnym elementem starzenia się, nie dotyka każdego seniora.
Jak rozpoznać demencję?
Pierwsze objawy demencji wiążą się najczęściej z jakością komunikacji. Seniorzy nie mogą znaleźć odpowiedniego słowa na opisanie przedmiotów czy wydarzeń, powtarzają się, wydaje się, że mają problemy ze słuchem, nie rozumieją, co się do nich mówi. Mylą słowa, używają niewłaściwych wyrazów do opisywania przedmiotów i zdarzeń. Osoby z demencją często tracą także pamięć. Zapominają o ostatnich wydarzeniach i rozmowach, gubią różne przedmioty, nie wykonują prawidłowo albo wcale codziennych obowiązków, błądzą nawet po znanym sobie terenie, nie przychodzą na umówione spotkania czy nie rozpoznają bliskich i przyjaciół.
Dom dla osoby z demencją
Jeśli w domu mieszka osoba wykazująca objawy demencji, trzeba przygotować się na wiele zmian. Jeśli mieszka sama i na razie radzi sobie w codziennym życiu, należy dostosować przestrzeń do tego, jak postrzega świat. Seniorzy z demencją mogą mieć problem z zauważeniem przedmiotów, które nie kontrastują z tłem i źle oceniają odległości. Dlatego, jeśli biały włącznik światła jest na tle białej ściany, chory będzie miał problemy, by włączyć lampę. Pomocne jest więc wprowadzenie różnorodnych kolorów, które ułatwią lokalizację ważnych elementów wyposażenia i rzeczy. W wyniku zmian w mózgu chorzy mają też problem z zachowaniem równowagi i kontroli nad ciałem, dlatego mieszkanie warto wyposażyć w dywaniki antypoślizgowe oraz uchwyty pod prysznic, do wanny i maty łazienkowe, które chronią przed upadkiem. Przedmioty, o które można się potknąć, powinny być usunięte.
Warto zwrócić uwagę na oświetlenie w domu i wymienić lampy na dające bardzo intensywne, ale naturalne światło. Pomocne są także lampy z detektorem ruchu, które włączają się, kiedy w pomieszczeniu znajdzie się człowiek. Meble i wyposażenie domu powinny kontrastować ze ścianami oraz podłogą. Rzeczy bardzo ważne, takie jak okulary, klucze, dokumenty, telefon, powinny zawsze trafiać w to samo miejsce.
Z myślą o osobach z demencją powstają także nowoczesne urządzenia, na przykład opaski albo zegarki z GPS i komunikatorem. Ułatwiają one znalezienie pacjenta, jeśli wyjdzie z domu i gdzieś się zagubi. Ponadto opaska mierzy puls i ciśnienie, co umożliwia nadzór nad ogólnym stanem zdrowia.
Zaangażowanie rodziny
Często jest tak, że osobą z demencją zajmuje się jedna osoba. Jest to dla niej bardzo duże obciążenie psychiczne i fizyczne, dlatego warto pamiętać o zaangażowaniu całej rodziny. Seniora należy odwiedzać, zapraszać na święta, spacery, rozmawiać z nim, nawet jeśli nie zawsze rozumie, co i kto do niego mówi. Taka aktywność poprawia mu nastrój i pozwala na nawiązanie chociaż minimalnego kontaktu. Warto też zachęcić seniora do aktywności artystycznej. Takie zajęcia jak szydełkowanie, malowanie, rysowanie wpływają korzystnie na funkcjonowanie mózgu, uspokajają i podnoszą samopoczucie.