Wśród wielu rodzajów usztywnień stawów najbardziej znanym jest gips. Coraz większą popularnością cieszy się nie ten zwykły, ale gips syntetyczny, który jest lżejszy, nie powoduje problemów z odparzaniem skóry, jest odporny na wodę. Są jednak dostępne także ortezy zapewniające skuteczne unieruchomienie stawów po kontuzji.
Co to jest orteza?
Orteza ma podobną funkcję jak gips, ponieważ ma za zadanie utrzymać staw w stałej pozycji. Ortezy jednak są lekkie i znacznie bardziej ułatwiają pacjentowi poruszanie się. Produkowane są z materiałów, które mają zapewnić odpowiedni przepływ powietrza, odprowadzić wilgoć i utrzymać stałą temperaturę wokół stawu. Jej podstawowa funkcja to oczywiście stabilizacja stawów i grup mięśni. Pozwala nie tylko na unieruchomienie stawu, ale także odciążenie go i korygowanie niewłaściwej pozycji ciała. Ortezy są stosowane nie tylko przy urazach, ale także przy dysfunkcjach neurologicznych, chorobach reumatycznych. Pomocne są także po zabiegach operacyjnych.
Jak działa orteza?
W ortezach za usztywnienie stawu odpowiadają powietrzne poduszki, które są pomiędzy warstwami tkaniny i wpływają na sztywność ortezy. W przeciwieństwie do użytkowania tradycyjnego gipsu ortezy wykonane są z materiałów miękkich, przyjemnych w dotyku, takich jak dzianina, softec, neopren albo włókno węglowe lub szklane. Nie powodują one otarć naskórka i ułatwiają samodzielne funkcjonowanie pacjenta. Miękkie brzegi ochraniają skórę przed otarciami. Produkowane są w kilku rozmiarach, dlatego zawsze można dobrać odpowiednią do ciała.
Rodzaje ortez
Ortezy kręgosłupa to między innymi kołnierze ortopedyczne, które zakłada się pacjentowi przy podejrzeniu urazu kręgosłupa. Stosuje się je także przy leczeniu schorzeń mięśni szyi, przy zmianach zwyrodnieniowych odcinka szyjnego kręgosłupa. Dostępne są także ortezy zakładane na odcinek piersiowy, przede wszystkim korektory postawy (prostotrzymacze i ósemkowe pasy obojczykowe). Stosuje się je u osób, które garbią się, mają kifozę, u osób po ciężkich uszkodzeniach stawu barkowo-obojczykowego.
Po ortezę na odcinek lędźwiowo-krzyżowy kręgosłupa sięgają osoby, które wymagają stabilizacji dolnej części pleców. Pomagają one w walce z bólem kręgosłupa lędźwiowego i po złamaniach trzonów kręgów.
Ortezy kończyn górnych to przede wszystkim ortezy zakładane na staw barkowy, by ustabilizować ramię w anatomicznej pozycji. Orteza ta pomocna jest po zabiegach chirurgicznych, przeciążeniach ścięgien i naciągnięciach więzadeł, a także stosowane mogą być profilaktycznie u osób, które stale przeciążają mięśnie barku. Często używane są też ortezy stawu łokciowego i przedramienia, zwłaszcza przez osoby z zespołami bólowymi, między innymi z łokciem tenisisty i golfisty oraz chronią przed możliwymi urazami. Orteza dłoni i stawu nadgarstkowego pomaga osobom z zespołem cieśni nadgarstka, wzmacnia słabe i kontuzjowane nadgarstki.
Wśród ortez kończyn dolnych wyróżniamy ortezy stawu biodrowego i uda, które unieruchamiają staw biodrowy oraz kontrolują ruch w jego obrębie. Korzystają z nich często osoby po leczeniu operacyjnym podczas rehabilitacji i nauki chodzenia. Orteza stawu kolanowego i podudzia to także pomoc w leczeniu kontuzji i stanów zapalnych oraz sposób na profilaktykę urazów, zwłaszcza u osób uprawiających sporty. Stosuje się je przy złamaniach, skręceniach, po urazach ścięgna Achillesa, a także przy zmianach zwyrodnieniowych stawu skokowego.