Nietrzymanie moczu (NTM) dotyka miliony ludzi na całym świecie. Jest bardzo powszechne zwłaszcza wśród podopiecznych domów seniora czy hospicjów, w których przebywają osoby starsze, obarczone wieloma chorobami, unieruchomione w łóżku. Dla nich nietrzymanie moczu to schorzenie bardzo krępujące. Od opiekunów takich pacjentów wymaga się zrozumienia, empatii, ale także stosowania metod i pomocy, które zmniejszają tę uciążliwość, zabezpieczają skórę pacjentów przed podrażnieniem oraz ograniczają ryzyko zmoczenia i zniszczenia materaca w łóżku pacjenta.
Nietrzymanie moczu – schorzenie, o którym rzadko się mówi
Na całym świecie jest ponad 300 milionów kobiet i ponad 120 milionów mężczyzn z nietrzymaniem moczu. Wg WHO nietrzymanie moczu ma status choroby społecznej i tylko w Polsce może dotyczyć ok. 2,5 mln Polaków. Wielu pacjentów nie przyznaje się do niego nawet u lekarza, niektórzy nawet nie wiedzą, że można podjąć próbę leczenia zaburzenia. Inkontynencja, bezwiedne i mimowolne nietrzymanie moczu, może dotknąć każdego, nawet względnie młode osoby. Jest jednak zwykle dolegliwością kobiet, ponieważ bywa konsekwencją porodu, menopauzy, zabiegów ginekologicznych, ale wynika także z budowy układu moczowego.
Nawet 90% osób przebywających w placówkach opiekuńczych, zwykle ze względu na niepełnosprawność, chorobę Alzheimera, Parkinsona, zapalenia pęcherza, przerostu prostaty czy w wyniku udaru, ma problem z utrzymaniem moczu. Zaburzenie to bardzo utrudnia funkcjonowanie w społeczeństwie. Może być przyczyną wycofywania się z kontaktów międzyludzkich, powoduje obniżenie nastroju oraz ogólny dyskomfort psychiczny i fizyczny.
Jak opiekować się osobą z NTM?
Opiekun osoby z inkontynencją musi wykazać się empatią i zrozumieniem, ale powinien także ograniczyć podawanie moczopędnych płynów swoim podopiecznym. Takimi płynami są między innymi kawa i herbata, przy czym nie można dopuścić do odwodnienia. Chory powinien mieć dostęp do wody, soków, herbat ziołowych. Warto pamiętać o regularnym doprowadzaniu chorego do toalety lub sadzaniu go na toalecie przenośnej. Warto stosować produkty chłonne, takie jak pieluchy czy pieluchomajtki oraz wszelkie podkłady chłonne. Powinny być one dopasowane do indywidualnych potrzeb pacjenta. Zwłaszcza pieluchy i pieluchomajtki dostępne są w różnych rozmiarach (waga + obwód bioder i talii), dobrać je można do różnego stopnia inkontynencji. Dodatkowo warto przykryć materac, na którym leży pacjent. Do tego służą podkłady higieniczne oraz specjalne, wodoodporne prześcieradła.
Niezwykle ważne jest umiejętne dbanie o higienę. Skóra u osób z NTM jest bardzo narażona na odparzenia i otarcia, a miejsce podrażnione w zetknięciu z moczem będzie szczypać, sprawiać ból, z czasem mogą pojawić się zakażenia dróg moczowych. Wszelkie pieluchy powinny być często zmieniane, skóra dokładnie myta łagodnymi środkami i smarowana kremami ochronnymi.
U osób z ograniczeniami w poruszaniu się warto stosować baseny i kaczki dla leżących, a w przypadku osób, które są w stanie podnieść się i przesiąść z fotela czy łóżka dobrym rozwiązaniem są krzesła toaletowe. Nie trzeba dzięki nim za każdym razem prowadzić pacjenta do toalety, jeśli jest ona oddalona od łóżka chorego.
Cewnik nie jest najlepszym rozwiązaniem, ponieważ powinien być stosowany tylko ze względów medycznych, a nie w przypadku problemów z nietrzymaniem moczu. Bywa on często źródłem zakażeń bakteryjnych, jego stosowanie jest bardzo niekomfortowe i wymaga częstych zmian przez fachowy personel. Lepszym rozwiązaniem są jednak środki chłonne.