Bieganie to dla wielu osób rewelacyjna forma ćwiczeń i redukcji stresu, jednak ma znaczący wpływ na prawidłowe funkcjonowanie i jakość pracy kolan. Jednym z najczęstszych urazów kolana związanych z bieganiem jest tak zwanie kolano biegacza (zwane również zespołem bólu rzepkowo-udowego), które wiąże się z pojawieniem się bólu wzdłuż przedniej części rzepki. Chociaż najczęstszą przyczyną jest bieganie, uraz ten może również wynikać z innych aktywności, takich jak jazda na nartach, piłka nożna, koszykówka czy piesze wędrówki.
Anatomia kolana biegacza
Większość kontuzji kolan u biegaczy jest wynikiem nadmiernego ich obciążenia. Najbardziej newralgicznym punktem podatnym na działanie przeciążeń jest kość zwana rzepką. Umiejscowiona jest ona na przedniej części stawu kolanowego i pomaga mięśniom czworogłowym (duże mięśnie uda) wyprostować kolano, zapewniając mechaniczną przewagę, podobną do działania systemu bloczków. Przy zgięciu i wyprostowaniu kolana rzepka przesuwa się wzdłuż rowka na końcu kości udowej, zwanego rowkiem bloczkowym. W zespole bólu rzepkowo-udowego ból wynika ze zwiększonego naprężenia między rzepką a kością udową.
Jakie są objawy kolana biegacza?
Podstawowe objawy kolana biegacza mogą obejmować:
- Ból w przedniej części kolana — niewspółosiowość rowka udowego i rzepki może powodować ból w okolicy przedniej części kolana lub po bokach rzepki. Osoba może odczuwać ból w spoczynku oraz gorszy i/lub ostry ból podczas używania kolan.
- Trzeszczenie kolana — niektóre ruchy mogą powodować uczucie zgrzytania lub chrupania w kolanie, zwane też trzeszczeniem kolana. Ten objaw często występuje po okresach dłuższego odpoczynku, na przykład podczas wstawania rano z łóżka.
- Nasilający się ból podczas ruchu — osoby z kolanem biegacza często doświadczają bólu, nadmiernego tarcia lub odgłosów trzaskania, gdy poruszają się w górę lub w dół, na przykład podczas nagłego kucania z pozycji stojącej, chodzenia po wzgórzach lub schodach. Ten ból zwykle zmniejsza się, gdy aktywność ustaje.
- Obrzęk kolan — chociaż nie jest to typowy objaw dla kolana biegacza, może wystąpić obrzęk przedniej części kolana, sygnalizujący stan zapalny. Ten obrzęk może skutkować ograniczoną mobilnością, a także w wielu przypadkach zwiększoną bolesnością. Obrzęk kolana jest również znany jako „woda w kolanie”.
- Sztywność po odpoczynku — osoby z kolanem biegacza mogą stwierdzić, że dłuższe okresy zgięcia kolana, takie jak jazda samochodem lub siedzenie przy biurku prowadzą do zwiększonej sztywności i zaostrzenia objawów bólowych.
Jak leczyć kolano biegacza?
Typowe formy leczenia kolana biegacza obejmują:
- Odpoczynek, oblodzenie, kompresja i uniesienie nogi — mogą być zalecane w celu zmniejszenia początkowych objawów kolana biegacza. Ten proces leczniczy będzie szczególnie ważny, jeśli objawy pojawią się po raz pierwszy. Jak wykorzystać zimne okłady do łagodzenia bólu, przeczytasz TUTAJ.
- Leki przeciwzapalne dostępne bez recepty lub na receptę.
- Rehabilitacja i fizykoterapia wzmacniająca mięśnie otaczające kolano i biodro, rozciągająca napięte mięśnie i ponownie trenująca mięśnie, aby odpowiednio się napinały podczas uprawiania sportu i aktywności.
Decyzja co do formy leczenia kolana biegacza wymaga niezbędnej konsultacji z lekarzem. Specjalista weźmie pod uwagę takie czynniki jak historia medyczna pacjenta i prawdopodobieństwo powodzenia wybranej drogi leczenia. Na szczęście, przy odpowiednim wzmocnieniu miednicy i kończyn dolnych oraz modyfikacji czynników ryzyka wystąpienia bólu rzepkowo-udowego, zdecydowana większość przypadków ustępuje i osoby doświadczające urazu mogą powrócić do pełnego potencjału sportowego.