To, że możemy swobodnie ruszać ręką, zawdzięczamy odpowiedniej budowie stawu ramiennego, potocznie nazywanego barkiem. Natura stworzyła go w taki sposób, że nic nie ogranicza zakresu ruchów, ale przez to torebka stawowa, więzadła, mięśnie są podatne na uszkodzenia, a rehabilitacja po zwichnięciu stawu barkowego może trwać długo. Uszkodzenie stawu ramiennego trudno bagatelizować. Pojawia się silny ból, stan zapalny, a ruchy ręką są ograniczone, a nawet niemożliwe.
Najczęstsze przyczyny bólu barku
Ból w stawie ramiennym może być wywołany przez przeciążenie, urazy, mikrourazy, wady wrodzone, zaburzenia nerwowo-mięśniowe. Mikrourazy są wynikiem częstych, cyklicznych przeciążeń. Podwinięcie barku oznacza, że częściowo staw utracił swoje właściwości, a zwichnięcie barku, że głowa kości ramiennej zupełnie przestała stykać się z zagłębieniem panewki.
Przyczyny urazów barku
Zazwyczaj urazy barku są konsekwencją wypadków. Można uszkodzić bark, skacząc z wysokości, w wyniku uderzenia lub wykręcenia ręki. Z przednim zwichnięciem stawu ramiennego mamy do czynienia wtedy, kiedy ręka została odwrócona na zewnątrz. To uraz najczęściej występujący i z tendencjami do nawracania. Tylne zwichnięcie stawu ramiennego zwykle dotyczy motocyklistów po wypadach. Jest trudny w diagnozowaniu i leczeniu.
Objawy zwichnięcia barku
Trudno nie zauważyć problemów z barkiem, ponieważ zwichnięciu towarzyszy ból oraz ograniczona ruchomość. Pojawić się może także zniekształcenie i opuchlizna. Pod skórą mogą być widoczne krwiaki oraz sińce. Jeśli ramię drętwieje, mrowi albo piecze, możliwe, że doszło do uszkodzenia nerwów. Kiedy pojawiają się powyższe objawy, należy zgłosić się do lekarza pierwszego kontaktu lub na SOR. Warto także do barku przyłożyć zimny okład, który złagodzi ból i zmniejszy opuchliznę.
Diagnoza i leczenie zwichniętego barku
Lekarz zacznie diagnozowanie zwichnięcia od wywiadu, badania fizykalnego oraz prześwietlenia rentgenowskiego. Uśmierzy ból za pomocą środków farmakologicznych oraz nastawi zwichnięty bark. Nastawienie barku wykonywane jest w znieczuleniu miejscowym i polega na pociągnięciu kończyny górnej tak, by głowa kości ramiennej zmieniła swoje położenie na właściwe, czyli trafiła do panewki stawu.
Stosuje się także unieruchomienie barku nawet na 6 tygodni.
Rehabilitacja barku
Żeby zapobiec nawrotom, warto zdecydować się na rehabilitację. Konieczność rehabilitacji i jej przebieg zależy od wagi uszkodzeń, zakresu ruchomości, siły mięśni pacjenta oraz stanu barku — czy jest to sytuacja przewlekła, czy ostra postać zwichnięcia.
Rehabilitacja barku po urazie obejmuje ćwiczenia, które przeprowadzane są przez specjalistę. Na początku są łagodne i bez obciążenia, mają jedynie stabilizować staw i z czasem zwiększać siłę mięśni. Po ćwiczeniach, jeśli pojawia się ból w barku, można przyłożyć zimny okład zmniejszający obrzęki. Wielu fizjoterapeutów poleca także kinesiotaping, czyli korzystanie ze specjalnych, elastycznych taśm przyklejanych do skóry oraz kieruje pacjentów na fizykoterapię: pole magnetyczne, laser lub ultradźwięki. Niestety powrót do pełnej sprawności może zająć sporo czasu. W niektórych przypadkach trzeba pół roku do 8 miesięcy rehabilitacji.
Leczenie operacyjne barku
W trudnych przypadkach przeprowadza się także leczenie operacyjne. Zwykle dotyczy ono sportowców i młodych pacjentów. Interwencja chirurgiczna zmniejsza ryzyko ponownych zwichnięć. Jednak po operacji barku mogą pojawić się powikłania, takie jak ograniczenie ruchomości, nawrót problemów ze stabilnością stawu.